از کاشت سیب زمینی تا برداشت آن

کاشت سیب زمینی از مهم‌ترین کشت‌های زراعی است و بخش بزرگی از برنامه غذایی مردم جهان را تشکیل می‌دهد. کشت این محصول که سرشار از مواد غذایی و ویتامین‌ها است مانند هر گیاه دیگری نکات و شرایط خاص خود را دارد که با رعایت کردن آن‌ها می‌توان به محصولی مطلوب دست یافت.

علاوه بر مصرف بالای این محصول، این عامل که کشت سیب زمینی و پرورش آن نسبت به تعدادی از محصولات دیگر تقریبا راحت‌تر است، سبب شده است که کشاورزان زیادی به کشت و تولید این محصول بپردازند.

از آن جایی که نیاز به این محصول نیازی کاملا تکرار شونده است، به فصل، زمان و منطقه محدود نمی‌شود، مردم در هر زمانی و در هر اقلیمی از سیب زمینی در برنامه غذایی خود استفاده می‌کنند و از اهمیت بالایی برخورد دار است، ماه کشت سعی کرده است تا طی یک مقاله نکات و آموزش‌های لازم در خصوص کاشت سیب زمینی را به طور خلاصه اما جامع بررسی کند.

مراحل رشد سیب زمینی

برای موفقیت در کاشت سیب زمینی ابتدا باید مراحل رشد این گیاه را بدانید و بشناسید که این گیاه در هر مرحله از رشد چه نیازهایی دارد و چگونه رشد می‌کند. به طور کلی رش سیب زمینی 5 مرحله دارد:

مرحله توسعه جوانه:

در این مرحله جوانه‌ها رشد می‌کنند و سبز می‌شوند. همچنین ریشه‌ها از محل جوانه‌ها توسعه می‌یابند.

مرحله رشد رویشی:

در این مرحله برگ‌ها و شاخه‌ها رشد می‌کنند، گسترش می‌یابند و از خاک خارج می‌شوند. در زیر خاک نیز ریشه‌ها رشد می‌کنند.

تشکیل غده‌ها:

غده‌ها در انتهای استولون‌ها تشکیل می‌شوند.

پر شدن غده‌ها:

در این مرحله غده‌ها بزرگ  و پر می‌شوند. و به عنوان محل اصلی برای جمع شدن کربوهیدات‌ها و عناصر غذایی متحرک عمل می‌کنند.

بلوغ غده‌ها:

در این مرحله برگ‌ها و شاخه‌ها شروع به زرد شدن می‌کنند و رنگ خود را از دست می‌دهند. فتوسنتز کم می‌شود. با از بین رفتن اندام‌های هوایی، ماده خشک غده‌ها به حداکثر می‌رسد و پوست آن‌ها ضخیم می‌شود.

شرایط کاشت سیب زمینی

سیب زمینی در اغلب خاک‌ها به ویژه در خاک‌های که حاوی مقادیر بالایی مواد آلی هستند و بافت آن‌ها سبک است به خوبی رشد می‌کند. خاک‌های سبک توانایی حفظ آب پایینی دارند اما بهتر گرم‌ می‌شوند و برداشت محصول در آن‌‌ها راحت‌تر است. مناسب‌ترین خاک برای کاشت سیب زمینی خاک‌های لومی شنی می‌باشد.

pH بهینه برای کاشت سیب زمینی در محدوده 5/5 تا 7/5 می‌باشد. در pH ‌های کم‌تر از 4/8 رشد سیب زمینی به شدت کاهش می‌یابد و در ‌pHهای قلیایی کیفیت‌ ظاهری سیب زمینی کم می‌شود.

سیب زمینی به شوری و خشکی حساس است و نسبت به آن‌ها مقاومت کمی دارد. این گیاه در شوری بیشتر از 2/5 دسی‌زیمس کاهش عملکرد دارد. همچنین به میزان بالای کلر در خاک یا آب حساس است. تولید نشاسته در حضور بالای کلر دچار مشکل می‌شود.

سیب زمینی گیاهی نور دوست است که روزانه باید حداقل 6 ساعت نور دریافت کند.

زمان کاشت سیب زمینی

زمان کاشت سیب زمینی به آب و هوای منطقه کشت وابسته است. در مناطق گرم و خشک کشت سیب زمینی در بهار انجام می‌شود و در مناطق معتدل در دی ماه انجام می‌گیرد.  زمان کاشت سیب زمینی در مناطق سردسیر از اردیبهشت ماه تا تیرماه می‌باشد.

انواع سیب زمینی

سیب زمینی ‌ها را معمولا به دو دسته زود رس و دیر رس تقسیم می‌کنند. این دسته بندی براساس اقلیم، زمان تولید محصول، فضا و فاصله بین غده‌ها انجام شده است.

سیب‌زمینی‌های زودرس همانطور که از نام ‌آن‌ها مشخص است زود محصول می‌دهند و برای فضاهای کوچک‌تر مناسب هستند و همچنین احتمال آفت زدگی و بیمار شدن آن‌ها به دلیل این که خیلی زود برداشت آن‌ها انجام می‌شود، کم‌تر است.

سیب‌زمینی‌های زودرس تقریبا 16 تا 17 هفته پس از کشت برداشت می‌شوند.

سی‍ب زمینی‌های دیر رس حدود 18 تا 20 هفته پس از کشت آماده برداشت هستند. انبار داری این سیب زمینی‌ها بیشتر از سیب زمینی‌های زودرس است و ماندگاری بالاتری دارند.

آماده کردن زمین برای کاشت سیب زمینی

سیب‌زمینی ریشه‌های کم‌عمق و ضعیفی را تولید می‌کند به همین دلیل بستر کشت باید به گونه‌ای آماده شود که تهویه در منطقه ریشه به خوبی انجام گردد. آماده سازی بستر کاشت سیب زمینی سبب می‌شود که سیب زمینی از بسیاری از بیماری‌های خاکی محفوظ بماند.

خاک‌ورزی و آماده کردن زمین برای کاشت سیب زمینی معمولا به دوصورت انجام می‌شود:

اولین روش با هدف شکستن مقاوت فیزیکی خاک در مقابل استقرار و جوانه‌زنی بذر انجام می‌شود. و پس از پوک شدن خاک و مخلوط شدن مواد افزوده شده به خاک باید خاک نرم و تسطیح شود.

دومین خاک ورزی با هدف جلوگیری از فشردگی خاک و حفظ بقایای موجود در خاک و افزایش ظرفیت نگهداری رطوبت انجام می‌شود.

نحوه کاشت سیب زمینی

برای کاشت سیب زمینی بعد از شخم زدن و آماده کردن کامل بستر کشت، غده‌های سیب زمینی باید 2 تا 4 هفته در فضای آزاد قرار بگیرند تا جوانه بزنند. سپس باید در خاک شیارهایی را ایجاد کرد و غده‌های آماده کشت را درخاک قرار داد. در کشت ردیفی باید فاصله بین ردیف‌ها بین 40 تا 70 سانتی‌متر و فاصله هر بوته با بوته دیگر باید 25 تا 30 سانتی‌متر باشد.

پس از این که بوته سیب زمینی رشد کرد به طوری که ارتفاع آن حدود 15 سانتی‌متر شد باید خاک دهی پای بوته انجام شود. این عمل سبب می‌گردد که رشد غده و ریشه افزایش یابد، علف‌های هرز کم شود، گیاه در برابر گرما مقاوم‌تر شود و در نتیجه عملکرد گیاه افزایش یابد.

آفت و بیماری‌های سیب زمینی

پوسیدگی غده، بلایت، سوسک کلرادو، پژمردگی بوته از مهم‌ترین بیماری‌ها و آفاتی است که می‌تواند کشت سیب زمینی را تهدید کند. داشتن اطلاعات لازم از این بیماری‌ها و تشخص و درمان به موقع آن‌ها مزرعه شما را از آسیب و خسارات زیاد محفوظ نگه می‌دارد.

برداشت سیب زمینی

برداشت سیب زمینی زمانی انجام می‌شود که برگ و ساقه به طور کاملا زرد و خشکیده باشند در این حالت تقریبا بالای 90 درصد غده‌ها رسیده هستند.

پژمرده و خشک بودن شاخه و برگ سیب زمینی‌ها نشان دهنده زمان برداشت سیب زمینی‌ها می‌باشد. سیب زمینی‌ها را می‌توان چند هفته دیگر در خاک نگه‌داشت تا در زیر زمین تقویت شده و سفت‌تر شوند. اما توجه داشته باشید که باید قبل از بارندگی، آن‌ها را برداشت کنید.

اولین کار پس از برداشت سیب زمینی‌ها بررسی کردن پوست آن‌ها است. اگر پوست سیب زمینی‌ها به راحتی از آن‌ها جدا شود بهتر است که مدت زمان بیشتری در خاک بمانند تا پوست ‌آن‌ها ضخیم‌تر شود.

پس از برداشت کامل سیب زمینی‌ها بهتر است آن‌ها را براساس سبز بودن، زخمی بودن و سالم بودن به سه دسته تفکیک کنید.

سیب زمینی‌ها باید در محلی تاریک و دور از رطوبت و در محیط خشک نگه‌داری شوند. سیب زمینی‌ها در محیط‌های مرطوب و در معرض نور به سرعت جوانه می‌زنند و غیر قابل مصرف می‌شوند.

شما با خواندن این مقاله به یک پرورش‌دهنده مبتدی سیب زمینی تبدیل شده‌اید. اما به یاد داشته باشید که کشت هر محصولی به آموزش، مشورت و تجربه نیاز دارد. پس بهتر است که اگر که تا به حال تجربه کاشت سیب زمینی را نداشته‌اید قبل از اقدام به کشت از افراد متخصص در این زمینه و اشخاصی که تجربه زیادی در این کشت دارند حتما مشورت بگیرید.

در نهایت لازم به یادآوری است که برای موفقیت در کاشت سیب زمینی و برداشت بالا از آن، بهتر است از کودهای مناسب استفاده کنید. شما می‌توانید برای خرید کود با کیفیت در کمترین زمان به سایت ماه کشت مراجعه کنید.