از نظر آب و هوایی مناطقی که زمستان‌های سرد و تابستان‌های معتدل دارند برای احداث باغ بادام مناسب ترند.
این درخت قادر است بسته به نوع رقم در زمستان تا 25 درجه سانتی گراد زیر صفر و در تابستان تا 40 درجه بالای صفر را تحمل کند. برای این درخت خاک های شنی و رسی مناسب هستند هرچه میزان آهک موجود در خاک کمتر باشد برای درخت به طور کل بهتر است اما با توجه به اینکه درخت بادام درخت مقاپمی ست نسبت به آهک حساسیت چندانی ندارد.
درخت بادام جزو دسته درختانی است که برای گلدهی نیاز به سرما دارد و بسته به نوع و روغن درخت بین ۱۰۰ تا ۴۰۰ ساعت دمای زیر ۷ درجه سانتی گراد را باید تجربه کند. توجه کنید که درخت بادام نسبت به رطوبت هوا بسیار حساس است فلذا در مناطقی که رطوبت بیش از ۵۰ درصد دارند کشت آن توصیه نمی شود زیرا در این مناطق درخت بادام دچار انواع بیماری ها و آفات شده و با کاهش عملکرد روبرو می شود.
اصول اولیه احداث باغ بادام
بعد از اینکه مطمئن شدید باغ شما برای احداث باغ بادام مناسب است نوبت به کشت بذر ها می رسد. اولین اصلی که باید در احداث باغ رعایت کنید فاصله ی بین چاله هایی ست که برای کشت بذر یا نهال حفر می کنید. فاصله هر چاله با چاله بعد باید به طور میانگین بین 4تا 6 متر باشد. بعد از حفر چاله ها نوبت به کشت می رسد. بسته به میزان بارندگی سالانه کشت میتواند به دو صورت دیم یا آبی باشد.
احداث باغ بادام به صورت دیم
برای کشت دیم در مناطقی که بارندگی سالانه بیش از ۳۵۰ میلی لیتر باشد می توانیم درخت را به صورت دیم کشت کنیم.
در باغات دیم معمولا توصیه می شود بعد از حفر چاله ها بادام تلخ در زمین کشت شود و در سال دوم بعد از اینکه این بذر سبز شد بسته به میزان رشدی که بذر داشته بین اواخر خرداد تا اواخر شهریور پیوند روی درخت انجام می شود.
احداث باغ بادام به صورت آبی
درخت بادام نیاز خیلی زیادی به آب ندارد و در برابر خشکسالی و کمبود آب نسبت به سایر درختان میوه بسیار مقاوم است. در کشت آبی، آبیاری حدودا هر 8 روز یکبار انجام می شود. اینجا یک نکته حائز اهمیتی که وجود دارد نهالی ست ک تهیه می کنید. در ادامه نکات انتخاب نهال را ذکر میکنیم.
انتخاب نهال برای احداث باغ بادام
شما برای احداث باغ بادام یا هر باغ دیگری هزینه زمین، آب، انواع کود و… را باید بپردازید اما اگر نهال مناسبی انتخاب نکنید نتیجه مطلوبی نخواهید گرفت.
پس حتما نهال ها را از نهالستان های مورد تایید جهاد کشاورزی تهیه کنید. این نهال از نظر انواع آفات و بیماری های خاک زی کنترل شده هستند، نوع، رقم و سن آن ها مشخص است و برچسب تاییدیه سازمان جهاد کشاورزی را دارند. شما می توانید با توجه به نیاز دمایی ارقام مختلف و دمای منطقه ی خود؛ نوع و رقم مناسب را از نهالستان تهیه کنید. پس از انتخاب نهال مناسب شما باید در خرید کود کشاورزی نیز دقت کنید، به طوری که بتوانید کود های با کیفیت و مرغوبی انتخاب و استفاده کنید.
حتما دقت کنید درختی که از نهالستان تهیه می کنید حداقل ارتفاع یک متر داشته باشد و قطر مناسبی نیز داشته باشد.
ارقام درخت بادام
به طور کل درخت بادام به دو نوع یا رقم دیر گل و زود گل تقسیم می شود:
درخت دیر گل
این ارقام تا 400 ساعت سرمای زمستانه (زیر 7 درجه سانتس گراد) را تحمل می کنند و بعد گل آنها باز می شود. بنابراین در مناطقی که احتمال سرمای اول بهار وجود دارد پیشنهاد می شود از ارقام دیر گل استفاده شود.
درخت زود گل
ارقام زود گل معمولا بعد از 100 ساعت سرمای زمستانه زیر 7 درجه سانتی گراد؛ با اولین گرمایی که تجربه می کنند گل آن ها باز می شود.
انتخاب نوع رقم بادام تا حدودی با منطقه، نوع زمین و شرايط محل بستگی دارد. و هر رقم بادام می تواند در آب و هوای معینی به نحو مطلوب پرورش يابد.
به عناوان مثال، در مناطق سردسیری همانند آذربايجان و خراسان ارقام دير گل مناسب ترند، ولی در مناطق معتدل متمايل به نیمه گرمسیری ارقام زودگل نیز می توانند مورد استفاده قرار گیرند.
علاوه براين، بايد در انتخاب ارقام، وضع بازار و به خصوص سلیقه بازار و مشتريان را در نظر گرفت و ترجیحاً ارقامی کشت شود که در بازار شناخته شده بوده و دارای قیمت بالاتری باشند.
- ارقامی که عمدتاً در شمال غرب کشور(تبريز و اقلیم مشابه) کشت می شوند شامل: بادام رقم نان پاريل، سهند، آذر، شکوفه، A200، A230 ، آراز ، اسکندر
- ارقامی که عمدتاً در شمال غرب (دامنه البرز، کرج و اقلیم مشابه) کشور کشت می شوند شامل: بادام رقم نان پاريل، سهند، آذر، شکوفه، A200، A230 ، آراز ، اسکندر، صبا، آيدين، سوپرنووا و تونو، فارانیس، شاهرود 21 و شاهرود 17
- ارقامی که در شمال شرق و مرکزکشور کشت می شاوند شامل:
- بادام رقم شاهرود 12(فارانیس)، شاهرود18(نان پاريل)، شاهرود 15، شاهرود 21، شاهرود 17
- رقامی که در استان های مرکزی کشور (چهار محال و بختیاری و اصفهان) کشت می شوند شامل: بادام رقم مامايی، بادام رقم ربیع و بادام رقم سفید
انتقال و کشت نهال
در انتقال نهال باید دقت کرد که قبل از انتقال نهال محل کشت آن آماده باشد، ریشه ی نهال ها در مقابل سرما محافظت شوند، در هنگام کشت درخت تا محل طوقه در خاک قرار گیرد و محل پیوند بالاتر از سطح خاک باشد و حتما بلافاصله بعد از کشت، آبیاری انجام شود.
گرده افشانی درخت بادام و باردهی
درخت بادام مانند دیگر درختان هسته دار؛ دگر گرده افشان است و خود گل نمیتواند تلقیح داشته باشد و علاوه بر آن حالت خود ناسازگاری دارد. برای رفع این مشکل باید در زمان احداث باغ بادام دو یا سه رقم از درختان بادام به صورت مخلوط در بادامستان کشت کرد. به طوری که ارقام گرده دهنده و گرده گیرنده یکدیگر را پوشش دهند.
از آنجا که درخت بادام گرده سنگینی دارد برای گرده افشانی درخت بادام از زنبور استفاده می شود توصیه میشود در بادامستان حداقل از ۴ کندوی ۶ قابه به ازای هر هکتار استفاده شود.
سربردای
بعد از اینکه مدتی از کشت نهال گذشت و دمای محیط به درجه ای رسید که خطر یخبندان وجود نداشت، باید عمل سربرداری انجام شود. عمل سربرداری از ارتفاع ۸۰ تا نهایتا ۱۰۰ سانتی متر از سطح زمین انجام می شود و جوانه های انتهایی قطع می شود تا نهایتاً سه شاخه در جهات مختلف با فاصله تقریبا برابر از هم باقی بمانند.
رعایت این فاصله باعث می شود که درخت در مقابل باد و تنش های محیطی و باردهی زیاد مقاوم تر شود. از ارتفاع ۸۰ سانتی به پایین حتما تمام جوانه های جدید باید حرص شوند.
کوددهی
اگر باغ بادام به روش صحیح کشت شده باشد و در زمان کشت از کود دامی، کودشیمیایی و مواد مغذی مورد نیاز به درستی استفاده شده باشد درختان باغ در ۲-۳ سال اول نیاز به ماده مغذی مازادی ندارند. از این رو ما به شما خرید کود های ریز مغذی و خرید کود های NPK را پیشنهاد میکنیم.
از سال سوم به بعد بر اساس نوع خاک منطقه و میزان حاصلخیزی نیاز به کود داریم. که این کود به صورت چالکود به درختان داده می شود ( به هیچ وجه کود نباید به صورت سطحی روی خاک پاشیده شود چراکه این کار باعث افزایش علف هرز و پایین آمدن بهره وری کود می شود)
به ازای هر درخت توصیه می شود دو چالکود در دو سمت درخت حفر شود. و در سال بعد دو سمت دیگرچالکود شود. نکته مهم در این زمینه این است که کود حیوانی و کود شیمیایی باید با هم مصرف شوند و مصرف هیچ یک به تنهایی توصیه نمی شود. نکات بیشتر در مورد کوددهی را میتوانید در ابن مقاله مطالعه کنید.
مبارزه با آفت زنبور مغزخوار
این آفت یکی از معروف ترین و شایع ترین آفات درخت بادام است. تخم های زنبور مغزخوار رشد کرده و از مغز بادام تغذیه می کند فلذا بادام ها خشکیده و پوک می شوند. از آنجایی که زنبور مغزخوار قادر به پرواز است این آفت به راحتی به باغ های مجاور نیز شیوع پیدا می کند.
فلذا برای حل این مشکل باید همه ی باغات مجاور با هم دست به کار شوند بادام های آفت زده را جمع آوری کنند و بسوزانند و این بادام ها در زمان زمستان روی درخت باقی نمانند. اگر مشکل حاد بود می توان از سم نیز استفده کرد که این سمپاشی یکبار قبل از باز شدن گل ها و یک یا دوبار بعد از ریختن گلبرگ ها (به فاصله 15 – 20 روز) باید انجام شود.
در این مقاله تمامی نکاتی که برای احداث یک باغ بادام نیاز بود بدانید بیان شد. اما یک باغ موفق نیاز به موراقبت دارد. باغ را مورد نظر داشته باشید و از نظر انواع بیماری ها مورد بررسی قرار دهید.
تشخیص آفات و بیماری ها در گیاهان به راحتی از روی علائم ظاهری درخت، برگ ها و… قابل تشخیص است پس در این موارد دقت کنید تا اگر باغ دچار آفتی شد در ابتدای بروز این مشکل متوجه آن شوید.
