هر آنچه که باید در مورد کاشت سیر بدانید

در ایران کشاورزان زیادی به کاشت سیر مشغول هستند. سیر در پخت غذاهای خانگی و بسیاری دیگر از خوراکی‌های ایرانی جایگاه ویژه‌ای دارد چرا که از خواص زیادی برخودار است.

ماه کشت در این مقاله سعی کرده است تا اطلاعات مفیدی را در مورد کاشت سیر در اختیار علاقمندانی که قصد کشت این محصول را دارند قرار دهد. پس این مقاله را تا انتها مطالعه کنید.

زمان کاشت سیر

کاشت سیر در فصول سرد سال یعنی در اوایل پاییز تا اواخر آبان ماه انجام می‌شود. کاشت سیر در گرما و در فصل‌های بهار یا تابستان سبب می‌شود تا بوته‌های سیر کوچک شوند و همچنین جوانه‌زنی آن در فصول سرد رخ بدهد و جوانه‌ها دچار سرمازدگی شوند.

آب و هوای مناسب برای کاشت سیر

سیر به دمای خنک برای رشد نیاز دارد و دمای مورد نیاز آن بین ۹ تا ۲۸ درجه سانتی‌گراد است. نیاز اساسی گیاه سیر این است که برای رشد به یک دوره سرما و برای تکثیر به یک دوره گرما و نور نیاز دارد.

سیر گیاهی روز بلند می‌باشد که برای تکثیر یعنی تشکیل غده به حدود پانزده ساعت دوره نوری نیاز دارد. زمان کاشت سیر به گونه‌ای است که دوره رشد رویشی آن در فصولی است که طول روز کوتاه است یعنی در فصل‌های پاییز و زمستان رشد می‌کند.

اما فاز رویشی این گیاه در بهار که طول روز بلند است رخ می‌دهد و تشکیل غده در شرایط روز بلند می‌باشد.

در نتیجه سیر برای رشد رویشی به دمای سرد و برای تشکیل غده به گرما نیاز دارد.

سیر به رطوبت زیاد حساس است زیرا رطوبت زیاد منجر به پوسیدگی آن می‌شود. از این رو باید در خاک‌های سبک کاشته شود.

خاک مناسب برای کاشت سیر

خاک مناسب برای کاشت سیر خاکی است که بافت آن سبک، لومی ـ شنی باشد و به طور کامل و خوب زهکشی شده باشد.  باید از کاشت سیر در خاک‌های رسی پرهیز کرد زیرا خاک رسی هم رطوبت زیادی را در خود حفظ می‌کند که موجب پوسیدگی آن می‌شود و هم این که غده‌ها در این خاک به خوبی تشکیل نمی‌شوند و یا بد شکل می‌شوند.

همچنین قبل از کاشت سیر باید زمین به خوبی شخم زده شده باشد تا خاک نرم شود و منافذ آن بیشتر گردد. به علاوه باید علف‌های هرز را از منطقه حذف کرد زیرا سیر توان رقابتی بالایی ندارد و رشد آن مختل می‌شود.

PH مناسب خاک برای کاشت سیر ۵/۵ تا ۷ می‌باشد.

کاشت سیر

سیر به دو روش کاشته می‌شود:

1. کرتی
2. جوی پشته

روش جوی پشت

ه روشی معمول‌تر و بهتری است. در این روش‌ باید سیرچه‌های با سایز متوسط را از پیاز جدا کرد و در  عمق ۳ تا ۵ سانتی‌متری خاک قرار داد. فاصله سیر‌ها با یکدیگر باید ۷ تا ۱۰ سانتی‌متر و فاصله ردیف‌ها باید بین ۲۵ تا ۳۰ سانتی‌متر باشد. فاصله بین ردیف‌ها کنترل علف‌های هرز را راحت‌تر می‌کند.

بهتر است سیرچه‌ها را به گونه‌ای در زمین کشت کرد که سمتی که جوانه از آن خارج می‌شود (نوک سیرچه) به سمت بالا باشد و انتهای سیرچه به سمت پایین قرار بگیرد.

به این نکته توجه داشته باشید که هر چه منطقه‌ای که کاشت سیر در آن رخ می‌دهد سردتر باشد سیرچه‌ها باید در عمق‌های بیشتری قرار گرفته شوند.

بذر مناسب برای کاشت سیر

بذری که برای کاشت سیر استفاده می‌شود همان سیرچه است که باید از کیفیت و مرغوبیت بالایی برخوردار باشد زیرا میزان برداشت و کیفیت محصولات به دست آمده کاملا تابع بذری است که کاشته می‌شود.

سیرچه‌های که به عنوان بذر انتخاب می‌شوند باید سایز متوسطی داشته باشند. سایز‌های بزرگ و کوچک حداکثر عملکرد و بازدهی را ندارند.

سیرچه‌ها تا هنگام کاشت نیاید از یکدیگر جدا شوند زیرا رطوبت آن‌ها از دست می‌رود و پوک و توخالی می‌گردند. اما در هنگام کشت باید از یکدیگر جدا شوند و با فاصله کاشته شوند.

از کاشت سیر‌چه‌ها با بافت تازه و جوانه زده خودداری کنید.

آبیاری

سیر برای رشد به رطوبت کافی نیاز دارد و به خشکی حساس است.

این که چه میزان باید سیر را آبیاری کرد به خاک مزرعه بستگی دارد. اگر مزرعه دارای خاک سبکی باشد به دفعات آبیاری کمتر و هر بار به مدت زمان کمتری نیاز است. اما اگر مزرعه دارای خاک سنگینی باشد هم دفعات آبیاری و هم مدت زمان آبیاری بیشتر است.

اولین آبیاری مزرعه سیر پس از فرایند کشت است و آخرین آبیاری باید سه هفته تا یک ماه قبل از برداشت باشد تا پوست کاغذی پوشاننده پیاز‌ها خشک شود تا از ابتلا سیرچه‌ها به بیماری جلوگیری کند.

همچنین باید از آبیاری در هنگامی که برگ‌ها زرد و بخش‌های بالایی خشک شده‌اند و شروع به ریزش می‌کنند خودداری کرد.

کود دهی سیر

سیر از جمله گیاهانی است که برای رشد ایده‌آل به خاک خیلی حاصلخیزی نیاز دارد. این سبزی دو برابر بیشتر از سایر سبزیجات به کود حیوانی نیاز دارد.

برای خاک‌های که میزان رس آن‌ها زیاد است کود دامی می‌تواند باعث سبک شدن خاک شود و حاصلخیزی زمین را افزایش دهد.

مقادیر عناصر مختلف برای یک هکتار کشت سیر تقریبا برای کود نیتروژن ۶۰ تا ۸۰ کیلوگرم، کود فسفر ۱۲۰ تا ۲۰۰ کیلوگرم و کود پتاسیم ۱۰۰ کیلوگرم می‌باشد. کود دهی را باید در ابتدای فصل رشد انجام داد.

اضافه کردن کودهای گیاهی، هوموس و کمپوست می‌تواند عملکرد را افزایش دهد.

برداشت سیر

سیر تقریبا در ابتدای تابستان یعنی اوایل تیر ماه به رسیدگی و بلوغ می‌رسد. زرد شدن برگ‌ها پایینی و ریزش آن‌ها در حالی که برخی از برگ‌ها سبز و شاداب هستند، نشانه بلوغ سیر است و به معنی این است که وقت برداشت سیر رسیده است.

قبل از برداشت کل محصول بهتر است که از یک سیر نمونه برداری شود. برای این کار یک سیر را بلند کنید تا ببینید محصول برای برداشت آماده است یا خیر.

اگر برداشت خیلی زود صورت بگیرد پوشش اطراف سیر ممکن است نازک باشد و زود از بین برود. و اگر سیر‌ها برای مدت طولانی در زمین بمانند و برداشت طول بکشد، گاهی اوقات سیرها از هم جدا می‌شوند و پوست سیر نیز ممکن است شکافته شود که این امر پیازها را در معرض بیماری قرار می‌دهد و بر طول عمر آن‌ها در انبار تأثیر منفی می‌گذارد.

برای برداشت، با دقت سیر‌ها را از خاک خارج کنید. آسیب رساندن به ریشه‌ها و به خصوص صفحه ریشه (محل اتصال ریشه‌ها به سیر) خودداری کنید. گیاهان را بلند کنید و خاک اضافی را به دقت پاک کنید، اما قبل از خشک شدن کامل، شاخ و برگ یا ریشه آن را جدا نکنید. در زمان برداشت سیر پوست بیرونی پیازها که آن‌ها را پوشانده است باید خشک و کاغذی باشد.

کاشت سیر سخت نیست، اما مانند پرورش هر گیاه و تولید هر محصول دیگری باید به نکات ریز و درشت آن دقت کرد و تمامی آن‌ها را رعایت نمود. با دانستن اطلاعاتی که در این مقاله در اختیار شما همراهان عزیز ماه کشت قرار گرفت، شما تا حدودی اطلاعات اولیه لازم برای شروع کشت سیر را به دست آورده‌اید. اگر چه برای کشت‌های عمده نیاز به کسب تجربه و مشورت از افراد آگاه و متخصص نیز دارید.