در این مقاله میخواهیم بررسی کنیم که چه عواملی روی بازدهی درخت پسته موثر است، چه اصولی را باید رعایت کنیم، انواع کود های مناسب پسته کدامند و در چه زمانی و به چه صورتی باید مورد استفاده قرار بگیرند و چه علائمی نشان دهنده کمبود مواد مغذی در گیاه هستند.
برای باروری درخت پسته چقدر زمان لازم است؟
برای باردهی درخت پسته حداقل ۵ الی ۶ سال زمان نیاز است. به عبارت دیگر محصولی که در این مدت به ما میدهد مقدار بسیار کمی است و باردهی اصلی تازه در ۱۰ یا ۱۲ سالگی درخت صورت میگیرد. در این زمان پتاسیم و نیتروژن کافی باعث پر شدن مغز میوه میشود. پس بسیار مهم است که با استفاده از کود های مناسب درخت پسته که حاوی این عناصر هستند نیاز درخت را به طور کامل تامین کنیم تا در زمان باردهی درخت قوی باشد. یکی از بهترین راهکار ها برای باردهی بسیار زیاد درخت پسته خرید کود های NPK است که هر 3 عنصر مورد نیاز را دارا میباشد.
چه اصولی را باید برای بازدهی بیشتر رعایت کنیم؟
برای اینکه درخت شما بیشترین بازدهی را داشته باشد یکسری اصول را باید رعایت کنید که این اصول بر جذب مواد مغذی تاثیر زیادی میگذرد.
- مراقب میزان آبیاری باشید.
- علف های هرز را وجین کنید.
- سلامت و رشد ریشهها را بررسی کنید.
- میزان PH و همچنین آهک خاک را کنترل کنید.(افزودن اسید یا گوگرد)
- سعی کنید هنگامی که جذب ریشه بیشتر است کوددهی را انجام دهید.( کمی بعد از آغاز فصل رشد)
- کودهایی را انتخاب کنید که بیشترین مقدار جذب و ماندگاری را داشته باشند.(کودهایی که سریع آبشویی نمیشوند)
- کود را متناسب با نیاز درخت انتخاب کنید.(نیاز درخت را از طریق آزمایش خاک تشخیص میدهیم)
- از مراقبتهای بعد از برداشت محصول و مراقبت های زمستانه غافل نشوید.
انتخاب و خرید کود های کشاورزی اصل و با کیفیت یکی از مهم ترین نکاتی است که شما باید به آن توجه کنید.
کودهای ازته در چه زمانی و به چه روشی مصرف می شوند؟
توضیح این نکته ضروری است که جبران کمبود نیتروژن بعد از بروز علائم آن کاری بسیار دشوار است فلذا با توجه نقش اساسی این عنصر در پسته؛ لازم است قبل از بروز مشکل از کافی بودن نیتروژن خاک اطمینان حاصل کنید.
معمولا کود نیتروژن یا همان کودهای ازته در دو مرحله مصرف می شوند. دوره اول اوایل بهار و دوره دوم اواسط پاییز. برای پسته توصیه میشود از کودهای دانه ریز برای درختان برگ اول استفاده شود زیرا خطر سوختگی ریشه با کودهای مایع افزایش مییابد برای درختان برگ دوم، میتوان از کودهای مایع استفاده کرد. اما به طور کل توصیه میشود از کودهای گرانوله و با روش چالکود استفاده شود.
کود های مناسب پسته در فصل بهار کدام اند؟
-
آغاز جوانه زنی
همانطور که گفته شد نیتروژن و فسفر از مهمترین عناصر مورد نیاز پسته هستند. خصوصاً در اوایل بهار و زمان بیدار شدن درختان که اولین جوانهها ظاهر میشوند.
برای تأمین نیتروژن مورد نیاز درخت در این زمان با توجه به سرد بودن خاک، کودهای آمونیوم توصیه میشوند که بیشترین مقدار جذب را دارند. یکی از کود های مناسب پسته که میتواند در این زمان مورد استفاده قرار بگیرد سولفات آمونیوم است.
برای تامین فسفر مورد نیاز گیاه نیز کود اوره فسفات جزو بهترین کود های مناسب پسته در این زمان است. استفاده از این دو کود در اوایل بهار به دلیل نقش اساسی این دو عنصر در جوانه زنی کیفیت مغزها، تولید ماده منتقل کننده انرژی و… بسیار ضروری است. در ادامه مفصلا راجع به تاثیر عناصر مختلف صحبت خواهیم کرد.
-
فلسی شدن جوانه های رویشی و زایشی
زمانی که در بیشتر درختان باغ فلسهای جوانهها کمی باز شده باشند. در این زمان میتوان با محلول پاشی فروت ست (Fruit set) که شامل ترکیبی از اسید آمینه، روی، بور، آهن، نیتروژن و سایر ریزمغذیهاست میزان باردهی درخت را افزایش داد و باعث بیشتر شدن محصول شد. البته از فروت ست بعد از برداشت محصول نیز می توان استفاده کرد این کار مقاومت درخت به سرما را افزایش میدهد و باعث میشود کمیت و کیفیت محصول در سال بعد افزایش یابد.
-
تشکیل مغز (اواخر خرداد و تیر)
این زمان بهترین زمان برای استفاده از کودهای پتاسه است که به افزایش کیفیت مغزها کمک می کند انواع کودهای پتاسهای که میتوان بدین منظور مورد استفاده قرار داد عبارتند از سولفات پتاسیم، سولوپتاس و محلول پتاس
کود های مناسب پسته برای جلوگیری از نماتد
نماتد در واقع یک بیماری در گیاهان است که باعث میشود در ریشه قسمتهایی شبیه به گره ایجاد شود و مواد غذایی که توسط ریشه جذب میشود در این گرهها بمانند و به گیاه نرسد و به تدریج باعث خشکی و نابودی درخت شوند.
برای رفع این مشکل از طریق تغذیه درخت باید مقادیر بیشتری از کودهای پتاسه و فسفره مصرف کرد همچنین مصرف سیلیس و کلسیم و گوگرد میتواند به رفع نماتد کمک کند.
این بیماری معمولاً در خاکهای سبک و شنی اتفاق میافتد و منجر به خسارت جدی گیاهان در این خاکها میشود. فلذا حتما باید در ماسه دهی و یا استفاده از کودهای حیوانی که باعث سبک شدن خاک میشوند دقت فراوانی کرد. همچنین در این خاکها باید کوددهی در چند مرحله انجام شود و آبیاری کمتر شود تا از آبشویی کود جلوگیری شود همچنین مصرف بیش از حد کودهای ازته خطر نماتد را بیشتر میکند بنابراین باید مصرف کودهای ازته را در این خاکها کاهش داد.
لزوم استفاده از کود های مناسب پسته در فصل خواب
یکی از کارهای مهمی که باید در فصل زمستان انجام دهیم کوددهی درخت پسته است. عدم استفاده از کود باعث میشود که شاخههای ضعیف و نازک شده و در فصل بهار که فصل جوانهزنی است تعداد جوانه های رویشی کم شده و باردهی کم شود.
کود های مناسب پسته در فصل زمستان شامل سه دسته کودهای شیمیایی، کودهای دامی و کودهای ریزمغذی هستند که استفاده درست و به اندازه آنها بسیار حائز اهمیت است. استفاده بیش از حد کود باعث ضخیم شدن بیش از حد شاخه ها و آسیب به جوانه های رویشی خواهد شد و استفاده نادرست کود نیز میتواند جذب را کاهش دهد. فلذا در ادامه به روش صحیح استفاده از این کودها خواهیم پرداخت.
بهترین روش کوددهی در فصل زمستان به چه صورت است؟
یکی از ضروریترین کودهایی که باید مورد استفاده قرار بگیرند کودهای فسفره هستند در بین کودهای فسفره کود سوپر فسفات ساده به دلیل قیمت پایین، PH مناسب و اسیدی و وجود کلسیم و گوگرد در آن؛ یکی از بهترین انواع کودهای فسفره ای است که میتواند مورد استفاده قرار بگیرد.
با توجه به اینکه کودهای فسفره برعکس کود ازت و آمونیوم تحرک چندانی ندارد؛ اگر روی زمین ریخته شوند و سپس آبیاری انجام شود این فسفر جذب ریشهها نمیشود. بنابراین یکی از روش های درست استفاده از کود برای پسته در این فصل به این صورت است که چاله های شیارهایی اطراف درخت کفر کرده و در کف کانال یعنی روی ریشههای مویی کودهای فسفره را بپاشیم.
تا اینجا به بیان روال طبیعی و معمول کوددهی به باغات پسته پرداختیم ولی علی رغم همه این کارها ممکن است درخت به هر دلیلی با کمبود مواد غذایی مواجه شود که در درخت پسته همانند سایر گیاهان کمبود عناصر مختلف با علائم متفاوتی بروز میکند که در ادامه می خواهیم مفصل به این موضوع بپردازیم.
نقش نیتروژن در پسته و علائم کمبود آن در پسته چیست؟
باروری درختان پسته وابستگی زیادی به ازت دارد و کمبود آن رشد و تولید محصول پسته را محدود می کند همچنین از آنجاییکه نقش اصلی نیتروژن در پسته تولید پروتئین های گیاهی است، کمبود آن اثر مخربی روی کیفیت محصول می گذارد. با اینکه قیمت کود هایی مثل 20 20 20 نسبت به بعضی کود های دیگر پایین تر است اما استفاده آن اثر بخشی فراوان مخصوصا در درختان پسته خواهد داشت.
کمبود نیتروژن در درخت پسته با علائمی چون کاهش رشد عمومی، باریک شدن شاخه های تازه رشد کرده، کاهش تعداد محصول در خوشه، کاهش تعداد شاخ و برگها، کمرنگ شدن برگ های جدید، زرد شدن برگ های قدیمی و ایجاد دانههای قهوه ای و قرمز رنگ روی برگ بروز میکند.
اهمیت و نقش پتاسیم در درخت پسته
پتاسیم برای رشد برگهای قوی و سالم بسیار مهم است. به طوری که کمبود پتاسیم در اوایل اواسط تابستان با برگ های کمرنگ و زرد، برگهای قدیمی کوچکتر با حاشیه سوخته شاخ و برگ پراکنده خود را نشان می دهد. همچنین با کاهش سطح پتاسیم، عملکرد (از نظر کمی و کیفی) کاهش مییابد.
بعد از نیتروژن بیشترین عنصری که توسط درخت پسته مصرف میشود پتاسیم است. طبق برآوردهای انجام شده؛ به ازای برداشت هر 1000 کیلوگرم محصول 24 کیلوگرم کود جذب و توسط درختان جذب شده است.
کمبود منیزیم نیز که بیشتر در خاکهای قلیایی آهکی و سنگین دیده میشود با تجزیه و تحلیل رفتن برگها خود را نشان میدهند که البته تشخیص این مورد کار سختی است و نیاز به بررسیهای ویژه تری دارد کمبود بور شدید نیز در اوایل فصل و در برخی از مناطق خود را با برگ های زرد رنگ و نامرتب نشان میدهد.
ریزمغذی های مهم برای درخت پسته و علائم کمبود آن ها
کلسیم؛ مهمترین ریز مغذی برای پسته
کلسیم در رشد و نمو ریشه های درختان پسته بسیار مهم است. اگر مقدار کلسیم در خاک کم باشد ریشه زیاد رشد نمیکند. در درختان پسته با کمبود کلسیم برگ های جوان نزدیک انتهای شاخه چروک خورده و نوک برگها و حاشیه آنها به سمت بالا و پایین لوله میشود.
کمبود کلسیم در درختان پسته معمولاً به دلیل عدم انتقال درست در گیاه اتفاق میافتد در واقع مشکل اصلی کمبود کلسیم در پسته کمبود آن در خاک نیست بلکه انتقال آن در داخل گیاه است.
علائم و آثار کمبود روی
کمبود روی در مناطقی که سابقه استفاده از کودهای دامی را دارند بیشتر دیده شده در صورت کمبود روی در درخت پسته برگهای انتهایی کوچک و زرد می شوند، حاشیه برگ ها نامنظم و محصول کم میشود.
کمبود مس بیشتر در چه شرایطی اتفاق می افتاد و علائم آن چیست؟
کمبود مس که بیشتر در خاکهای قلیایی حساس و بیشتر در درختان جوان اتفاق می افتد خود را با علائمی نظیر سوختگی در حاشیه و نوک برگ و ریزش برگها نشان میدهد.