کود کامل چیست؟

کود کامل یا کود NPK به طور معمول از نیتروژن، فسفر و پتاسیم تشکیل شده است. این عناصر از اصلی‌ترین و اولیه‌ترین نیازهای تغذیه‌ای گیاهان هستند که باید تامین شوند. البته در مواردی نیز هنگامی که از کود کامل صحبت می‌کنیم منظور ما کودی است که علاوه بر دارا بودن عناصر ماکرو برخی از عناصر میکرو را نیز شامل می‌شود.

کود NPK می‌تواند نیازهای یک کشت را به طور کامل تامین کرده و منجر به افزایش قابل توجه بازدهی و کیفیت محصول شود. به عبارت دیگر اگر بخواهیم اقتصادی فکر کنیم قیمت کود کامل اصل نسبت به بسیاری از کودهای بی‌کیفیت و نامرغوب که فقط باعث می‌شوند نیاز گیاه به کودهای مختلف بیشتر شود، بصرفه‌تر است. البته قیمت کود کامل علاوه بر کیفیت به عناصر تشکیل‌دهنده و مقدار هر یک از آن‌ها و همچنین برند آن نیز بستگی دارد. کود NPK می‌تواند به صورت مایع، پودری و یا گرانوله باشد. نحوه استفاده از کود کامل می‌تواند به روش‌های مختلفی همچون محلو‌ل‌پاشی و آبیاری باشد.

با ما تا انتهای این مقاله همراه باشید تا به سوالاتی نظیر: کود کامل چیست، انواع کود کامل، نحوه استفاده از کود کامل، زمان مصرف کود NPK و همچنین بهترین زمان استفاده از کود کامل پاسخ بدهیم.

کود کامل چیست؟

در پاسخ به سوال کود کامل چیست؟ یاید گفت که کود کامل، کودی است که می‌تواند اصلی‌ترین نیازهای گیاه را پاسخ دهد و با توجه به شرکت سازنده محصول می‌تواند علاوه بر عناصر NPK، عناصر و مواد دیگری را نیز داشته باشد. در واقع برای این که بتوانیم بازدهی خوبی را از مزرعه خود بدست بیاوریم باید علاوه بر مواد غذایی اصلی گیاه، از دیگر مواد نیز استفاده کنیم.

بیایید فرض کنیم که برای افزایش تحریک گلدهی و میوه‌دهی درخت خود از کود دارای پتاسیم استفاده می‌کنیم و گمان می‌کنیم که با استفاده از این کود دیگر به چیزی نیاز نخواهیم داشت و محصول ما افزایش پیدا خواهد کرد.

اما این تمام ماجرا نیست. افزایش عنصر پتاسیم موجود در خاک اولین گام برای تغذیه گیاه است اما کافی نیست. ما باید با افزودن موادهای مانند هیومیک اسید به کود، میزان جذب عنصر پتاسیم را افزایش دهیم تا این پتاسیم وارد گیاه شود و منجر به افزایش کیفیت محصول شود.

تغذیه گیاه باید به صورت علمی و با در نظر گرفتن چندین بُعد کار انجام شود و اگر تک بعدی به این موضوع نگاه کنیم تنها چیزی که برای ما می‌ماند هزینه‌های کوددهی و آسیب به زمین و محصول در اثر استفاده غیر اصولی از کود است. پس همیشه در خرید کود کشاورزی دقت بسیار داشته باشید چرا که آینده مالی و سلامت مزرعه شما به همین امر بستگی دارد.

کود کامل شامل چه موادی است؟

همان‌طور که ذکر کردیم کود NPK می‌تواند شامل نیتروژن، فسفر، پتاسیم و برخی از عناصر میکرو باشد. اما اصلی‌ترین قسمت تشکیل دهنده‌ی این کودها همان سه عنصر اصلی است. میزان عناصر موجود در کود NPK به صورت 3 عدد متوالی نوشته می‌شود.

به طور مثال اگر بر روی بسته‌بندی کود سه رقم 20 20 20 نوشته شده باشد به این معنی است که در این کود از هر سه عنصر NPK به ترتیب به میزان 20 واحد یا درصد وجود دارد. این کود که به طور معمول به عنوان کود سه بیست شناخته می‌شود ترکیب برابری از هر سه عنصر را شامل می‌شود. یعنی شما با خرید کود 20 20 20 در واقع نیاز گیاه خود را از 3 جهت تامین کرده‌اید. که این 3 عنصر در راستای هم و به صورت مکمل نیاز گیاه شما را برطرف میکند.

انواع کود کامل:

کود کامل برحسب مقدار عناصری که دارد، انواع مختلفی دارد. مانند:

کود 36 12 12

کود 30 5 15

کود 10 52 10

کود 18 18 18

نیتروژن:

یکی از قسمت‌های تشکیل‌دهنده‌ی کود کامل، نیتروژن است. عنصر نیتروژن یکی از عناصر مورد نیاز در ساخت‌ اسید‌های آمینه و ساختارهای رویشی گیاه مانند برگ است. در واقع هر گاه نیتروژن زمین را افزایش دهیم شاخه‌ها، برگ‌ها و قسمت‌های رویشی گیاه رشد خواهند کرد. در نتیجه رشد بیشتر برگ‌ها فتوسنتز نیز افزایش می‌یابد.

به طور مثال در گیاه زعفران در اولین مرحله محلول‌پاشی از کودی استفاده می‌کنیم که میزان بالایی از نیتروژن را داشته باشد. این کار باعث می‌شود تا سطح برگ‌های زعفران افزایش پیدا کند و تاثیر محلول‌پاشی بر روی پیازهای زعفران به شدت افزایش پیدا کند.

فسفر:

دومین عنصر پرمصرف گیاهان فسفر می‌باشد. این عنصر نقش به سزایی در تحریک ریشه‌زایی و رشد ریشه‌ها دارد. به طور مثال می‌توانیم در ابتدای کاشت گیاهان و زمانی که نیاز داریم تا ریشه‌ها به سرعت رشد کنند از کود فسفر استفاده کنیم. در نتیجه رشد بیشتر ریشه‌ها جذب مواد غذایی در گیاه افزایش می‌یاید.

پتاسیم:

پتاسیم موجود در کودهای کامل می‌تواند تاثیر بسیار زیادی بر افزایش کیفیت میوه‌ها در محصولات کشاورزی داشته باشد و به طور کلی در افزایش کیفیت و زیبایی ظاهری محصول نقش مهمی دارند. همچنین پتاسیم در درشت شدن و طعم میوه نیز نقش دارد.

نحوه مصرف کود کامل چگونه است؟

ما می‌توانیم کود کامل را به دو شکل آبیاری و یا محلول‌پاشی به زمین تزریق کنیم. این بستگی به گیاه و نوع محصول مورد کشت ما دارد. در واقع گاهی بهترین بازدهی زمانی حاصل می‌شود که کود کامل را به صورت محلول‌پاشی انجام بدهیم. به طور مثال در ماه‌های دی تا فروردین باید اقدام به تغذیه گیاه زعفران بکنیم در حالی که در این بازه‌ی زمانی پیاز زعفران هیچ‌گونه ریشه‌ای ندارد و تغذیه گیاه باید با روش محلول‌پاشی انجام شود.

پس بهترین راه و زمان استفاده از کود کامل به طور کامل بستگی به نوع محصول کشاورزی دارد و شرکت تولیدکننده کود مقادیر و زمان استفاده از کود را بر روی بسته‌بندی آن درج کرده است.

بهترین کود کامل:

اگر می‌خواهید بدانید که بهترین کود کامل کدام کود است؟ باید بگوییم که پاسخ این سوال کاملا به نوع گیاه، هدف از کاشت گیاه، شرایط اقلیمی، خاک و نیازهای گیاه بستگی دارد. مثلا اگر برای شما رشد رویشی گیاه مهم است از کودهای با میزان نیتروژن بالا استفاده کنید و اگر هدف شما تشکیل گل و بذر گیاه است، بهتر است که از کودهای با فسفر بالا استفاده کنید.