برنامه غذایی اصولی برای گیاهان مانند رژیمهای غذایی سالم برای انسانها عمل میکند. یک برنامه غذایی اصولی چه برای گیاه و چه برای انسان سبب بهبود سلامت و افزایش عملکرد میشود.
خاک، مسئول تامین مواد مورد نیاز گیاه است اما عمدتا خاکها همهی مواد غذایی را به اندازه کافی ندارند از این رو باید از برنامه کودی به عنوان جایگزین مواد مغذی که در خاک وجود ندارند و یا مقدار آنها کم است، استفاده کرد.
بدون اضافه کردن کودها، عملکرد و بازدهی گیاه کاهش مییابد. به همین علت است که از کودها برای کامل شدن مواد مغذی در خاک استفاده میشود. کودها جذب بالایی دارند، به سرعت توسط گیاه مصرف میشوند و اثرات آنها نمایان میگردد.
برنامه غذایی اصولی برای گیاهان براساس عناصر ضروری
قدم اول برای تنظیم یک برنامه کودی اصولی شناخت نیازهای گیاه از جمله مواد و عناصر غذایی مورد استفاده از آنها است.
به طور کلی گیاهان برای رشد و نمو خود به 16 عنصر ضروری نیازمند هستند که نبود و یا کمبود هر یک از آنها سبب آسیب به گیاه میشود و روند رشد آن را کند و یا مختل میکند.
در این میان عناصر هیدروژن، اکسیژن و کربن از هوا جذب میشوند. سایر عناصر غذایی ضروری به دو دسته عناصر پر مصرف و عناصر کم مصرف تقسیم میشوند.
عناصر پر مصرف مورد نیاز برنامه غذایی اصولی برای گیاهان
عناصر پرمصرف آن دسته از عناصری هستند که برای رشد و نمو گیاهان حیاتی و ضروری هستند و گیاه به مقدار زیادی از این عناصر نیاز دارد. نیتروژن، فسفر، پتاسیم، منیزیم، کلسیم و گوگرد عناصری هستند که در این دسته قرار دارند.
هر کدام از این عنصرها در طول چرخهی زندگی گیاهان همواره مورد نیاز هستند و در فرایندهای مهمی دخیل میباشند و نقشهای زیادی را برعهده دارند. مهمترین این عناصر عبارت است از:
نیتروژن: از آنجایی که این عنصر از اجزای تشکیل دهنده پروتئینها میباشد وجود آن برای تولید پروتئین ضروری است. نیتروژن بیشترین تاثیر را بر رشد رویشی یعنی رشد شاخه، برگ و ساقه دارد. همچنین این عنصر در فتوسنتز، سنتز اسید نوکلئیکها و تکثیر سلولها نقش دارد.
فسفر: فسفر در اجزای تشکیلدهنده اکثر مولکولهای حاوی انرژی حضور دارد و در فرایند فتوسنتز مشارکت دارد. همچنین این عنصر بر جوانهزنی و گلدهی اثر گذار است و برای رشد زایشی ضروری است.
پتاسیم: سومین عنصر پر مصرف مورد نیاز گیاهان است که با تنظیم باز شدن و بسته شدن روزنهها بر تبادل آب، اکسیژن و دیاکسید کربن اثرگذار است و مقاومت گیاه را در برابر تنشهای خشکی و گرما افزایش میدهد.
عناصر کم مصرف مورد نیاز برنامه غذایی اصولی برای گیاهان:
عناصر کم مصرف نیز مانند عناصر پرمصرف برای گیاهان ضروری هستند و رشد کامل گیاه بدون این عناصر امکان پذیر نیست. این دسته از عناصر شامل آهن، روی، بور، مولیبدن، منکنز و روی میباشد.
علاوه بر عناصر ذکر شده مواد غذایی دیگری نیز مانند سیلیسیم وجود دارد که نقش مکمل و تقویت کننده را برعهده دارند به این معنی که در صورت این که در اختیار گیاه قرار بگیرند گیاه عملکرد بهتری خواهد داشت. اما اگر این مواد در دسترس گیاه نباشند بر روند رشد آن تاثیر منفی نمیگذارند.
در نهایت دسته آخری از مواد وجود دارد که نه تنها برای گیاه مفید نیستند که حتی برای آن مضر نیز هستند. از این مواد مضر میتوان به سرب، کادمیم و جیوه اشاره کرد.
برنامه غذایی اصولی برای گیاهان بر اساس آزمایش خاک
همه ما میدانیم که این بستر کشت و خاک است که مواد غذایی را برای گیاهان تامین میکند و گیاه مواد مورد نیاز خود را از خاک دریافت میکند. اگر خاک از یک مواد غذایی غنی باشد اما از عنصر دیگر فقیر باشد گیاه با کمبود و بیشبود مواجه میشود و طبیعتا روند رشد و نمو آن مختل میگردد.
از این رو یکی از مهمترین پارامترهایی که برای تنظیم برنامه غذایی اصولی برای گیاهان باید مورد بررسی قرار بگیرد محتوای خاک است. آزمایش آب و خاک بهترین گزینه برای به دست آوردن اطلاعات لازم در خصوص مواد و عناصر موجود در آن میباشد.
برای انجام این آزمایش باید با مشورت کارشناس مربوطه از بخشهای مختلف خاک مزرعه یا باغ، نمونهبرداری کنید و به آزمایشگاه آب و خاک ببرید. نتایج این آزمایش به طور کامل مشخص میکند که باید از چه کودهایی استفاده کنید و برای خرید چه کودهایی اقدام کنید.
برای مثال اگر نتیجه آنالیز آب و خاک مشخص کند که خاک مقدار آهن کمی دارد باید از کود آهن و یا کودهای حاوی این عنصر برای جبران این کمبود استفاده کنند.
برنامه غذایی اصولی برای گیاهان براساس نوع گیاه
گیاهان مختلف اگرچه که در نیاز به عناصر مختلف، مشابه هستند و همه آنها به عناصر ذکر شده در مطالب بالا یعنی عناصر پرمصرف و کم مصرف نیاز دارند. اما مقدار نیاز هر گیاه به این عناصر، متفاوت است.
برای مثال گیاهی که گل نمیدهد و فقط برای شاخه و برگ آن پرورش داده میشود با گیاهی که گل و میوه میدهد به مقدارهای متفاوتی از عناصر غذایی نیاز دارند. و یا مثال جامعتر تفاوت بین گیاهان باغی و زراعی است که مقدار نیازهای متفاوتی به عناصر مختلف دارند.
برنامه غذایی اصولی برای گیاهان براساس مرحله رشد
هر گیاه باید مراحل مختلفی را طی کند تا رشد و نمو آن و چرخه زندگی آن تکمیل گردد. مسلما نیاز گیاه به عناصر غذایی در مقدار و نوع آنها در مراحل مختلف رشد متفاوت است.
برای مثال در مراحل اولیه رشد که گیاه باید رشد کند و برگ و شاخه تولید کند برنامه کودی آن با سایر مراحل متفاوت است و به مقدار بیشتری به عنصر نیتروژن نیاز دارد در صورتی که در مراحل شکلگیری و طعم گیری میوه باید عنصر کلسیم به مقدار کافی در اختیار گیاه باشد تا بتواند محصولی با طعم و شکل مطلوب تولید کند.
کودها با هدف فراهم کردن مواد غذایی موجود در خاک، بهبود رشد و عملکرد گیاه و افزایش تولید محصولات با کیفیت خوب مورد استفاده قرار میگیرند. استفاده از کود و رعایت برنامه غذایی اصولی برای گیاهان میتواند فواید زیادی برای گیاه داشته باشد به شرطی که کودها از کیفیت قابل قبولی برخوردار باشند.
ماه کشت فروشگاه اینترنتی معتبر کود و سم است که انواع کودها با بهترین کیفیت را در سریعترین زمان به دست شما میرساند. برای خرید کود با کیفیت فقط کافی است به سایت ماه کشت مراجعه کنید.