چگونه سال آوری درختان را کنترل کنیم؟

سال آوری درختان معضلی است که بسیاری از باغ‌داران با آن رو به رو هستند و برای سرمایه‌ی آن‌ها مشکل‌ محسوب می‌شود. این معضل مهم با رعایت چند نکته ساده قابل حل است.

برای این که بدانید که این نکات ساده اما مهم برای کنترل سال آوری درختان چی هستند، تا انتهای این مقاله همراه ماه کشت باشید.

سال آوری درختان چیست؟

تمایل برخی درختان میوه به تولید محصول بسیار بیشتر از مقدار متوسط ​​در یک سال و محصول بسیار کمتر از مقدار متوسط ​​در سال بعد را سال آوری درختان یا تناوب باردهی می‌گویند.

تناوب باردهی یک پدیده رایج در بسیاری از گونه‌های درخت میوه است. چون تولید هر ساله درختان یکسان یا تقریباً یکسان نیست (از لحاظ کمیت) مشکلات زیادی هم برای درخت و هم برای سرمایه باغ‌دار به وجود می‌آورد.

تولید محصول بیشتر از حد نرمال در یک سال سبب می‌شود که سایز و کیفیت میوه‌ها کاهش یابد و درخت به دلیل بار سنگین آسیب ببیند. همچنین در اثر افزایش تولید میوه به حجم غیر طبیعی، قدرت باروری درخت کاهش می‌یابد و تولید گل و در نهایت تولیده میوه در سال بعد کاهش یابد.

بخش اعظم مواد غذایی و قندهای تولید شده توسط برگ‌ها به میوه‌ها منتقل می‌شود. در نتیجه در سال پرمحصول سطوح بالایی از منابع غذایی مصرف می‌گردد و این منابع تخلیه می‌شوند.

در سال بعد به دلیل این که ذخیره منابع، کم است، برگ تولید می‌شود و میوه‌دهی کم است زیرا برگ‌ها نسبت به میوه‌ها نیاز کمتری به مواد غذایی دارند. در سال کم محصول، مواد غذایی برای سال بعد ذخیره می‌شود.

پیشگیری از سال آوری درختان میوه

در ادامه به معرفی بهترین روش‌ها برای پیشگیری و کنترل سال آوری درختان معرفی کرده‌ایم:

مصرف کود فروت ست

بهترین راه برای پیشگیری از سال آوری درختان، تقویت آن‌ها و برگرداندن منابع انرژی آن‌ها است. برای این کار بهترین گزینه استفاده از کود فروت ست است. این کودها دارای عناصری همچون نیتروژن، روی، بر، مولیبدن و… هستند.

کود دهی فروت ست در سه نوبت به صورت محلول‌پاشی انجام می‌گیرد. اولین مرحله زمانی است که برداشت محصول صورت گرفته و برگ درخت هنوز شروع به ریزش نکرده است. دومین مرحله، اوایل فصل بهار است که گیاه تازه از خواب زمستانی خارج شده است و سومین مرحله نیز در هنگام متورم شدن جوانه‌ها می‌باشد که برگ‌ها شروع به جوانه زدن و رشد می‌کنند.

کود فروت ست سبب می‌شود تا در هنگامی که درخت در خواب زمستانه است، عناصر غذایی مهم در آن ذخیره شود و در زمان جوانه‌زنی و شروع رشد مجدد گیاه در برابر تنش‌های محیطی مانند سرما و باران مقاومت کند. و گلدهی و تشکیل میوه به درستی صورت گیرد.

هر یک از عناصر موجود در این کود، وظایفی را برعهده دارند. از جمله:

نیتروژن: نیتروژن در تولید هیدروکربن‌ها دخالت دارد و از این طریق انرژی مورد نیاز جوانه‌ها را تامین می‌کند. همچنین نیتروزن برای تولید پروتئین لازم است، مقاومت گیاهان در برابر سرما را افزایش می‌دهد و احتمال سرمازدگی را کاهش می‌دهد.

بُر: این عنصر که از عناصر کم مصرف و ضروری است منجر به بهبود فرایند تلقیح گیاه و تشکیل میوه می‌شود. همچنین این عنصر سبب افزایش طول عمر گل‌های نر و افزایش طول لوله گرده افشانی می‌گردد.

روی: روی سبب افزایش سرعت رشد جوانه‌ها می‌شود. وقتی این عنصر در دسترس گیاه قرار بگیرد سبب می‌شود که درخت زودتر از خواب زمستانه بیدار شود و گرده افشانی بهتر صورت گیرد.

عنصر روی در تولید رنگدانه، عطر و طعم محصول نقش دارد. و برای متابولیسم عنصر ازت در گیاه لازم است. کمبود روی در درختان سبب می‌شود که جوانه‌ها با تاخیر باز شوند.

مزایای استفاده از کود فروت ست:

• افزایش تلقیح گیاه
• بهبود رشد گیاه
• افزایش تولید محصول
• افزایش کیفیت محصول
• کاهش ریزش گل و میوه
• بهبود گرده افشانی

کود فروت ست سبب می‌شود تا در هنگامی که درخت در خواب زمستانه است، عناصر غذایی مهم در آن ذخیره شود و در زمان جوانه‌زنی و شروع رشد مجدد گیاه در برابر تنش‌های محیطی مانند سرما و باران مقاومت کند. و گلدهی و تشکیل میوه به درستی صورت گیرد.

خرید کود فروت ست

تنک کردن

از راه حل‌های دیگر برای کاهش سال آوری درختان این است که در سال‌های پرمحصول تنک شدن میوه‌ها جدی گرفته شود. تنک کردن به این معنی است که میوه‌های اضافی از شاخه‌های پربار چیده شوند.

این کار باعث می‌شود تا میوه‌های باقی مانده درشت‌تر  و باکیفیت‌تر شوند. همچنین از سنگینی بار کاسته  و فشار از شاخه‌های درخت برداشته شود. از طرفی مانع تخلیه انرژی و توان درخت می‌گردد چرا که وقتی تعداد میوه‌ها کمتر باشد و ذخایر کمتری استفاده می‌شود.

هرس کردن

هرس کردن می‌تواند تا حد زیادی از مشکل سال آوری درختان جلوگیری کند. البته باید توجه داشته باشید که هرس کردن شدید فقط باید در سال پرمحصول انجام شود و از هرس شدید درختان در سال‌های کم محصول به شدت خودداری کرد.

عوامل موثر بر سال آوری درختان

عواملی تاثیر گذار بر سال آوری درختان را می‌توان در 3 دسته تقسیم بندی کرد. اعم از:

شرایط محیطی

شرایط آب و هوایی بر رشد گل و میوه تأثیر می‌گذارد و می‌تواند باعث تشدید تمایل تناوب باردهی در درختان یا کل باغ‌ها شود. به عنوان مثال، یخبندان شدید در طول گلدهی باعث از بین رفتن بافت گل در حال رشد و تشکیل میوه بسیار کم می‌شود. در نتیجه کم بودن میوه‌دهی و کاهش استفاده از کربوهیدرات‌های ذخیره‌شده، سال بعد اکثر خارها گل و میوه می‌دهند.

شرایط محیطی بر شدت و کمیت سال آوری درختان تاثیر گذار است. یک رقم از یک درخت در مناطق مختلف، واکنش‌های متفاوتی دارد.

برای مثال درختان در مناطق معتدل به دلیل سرمای دیر رس بهاره در برخی از سال‌ها جوانه‌های خود را از دست می‌دهند این امر سبب می‌شود تا تشکیل جوانه گل در سال بعد زیاد شود. به این صورت است درخت وارد چرخه تناوب باردهی می‌شود.

عملیات کشاورزی نادرست

هرس شدید در سال‌هایی که درخت کم بار داده است سبب تشدید سال آوری می‌شود. در صورتی که هرس کردن در سال‌های که درخت بار زیادی داده است موجب کاهش سال آوری می‌شود.

در واقع هرس کردن در سال آور یا همان سال پر محصول یکی از راه حل‌های مفید برای جلوگیری از آسیب به گیاه و تناوب باردهی است.

برنامه غذایی نادرست

برنامه غذایی اصولی برای گیاهان یکی از مواردی است که به خوبی می تواند سال آوری درختان را کاهش دهد. برای مثال در سال‌‌های که که محصول زیاد است باید از ازت بیشتری استفاده کرد تا روند رشدی گیاه به سمت رشد شاخه و برگ‌ها برود. تا هم درخت بتواند سنگینی بار را تحمل کند و هم بتواند تمرکز گیاه را از تولید میوه کمی دور کند.

در سال‌های کم محصول که درخت باردهی ضعیفی دارد باید از مقدار ازت کمتری استفاده شود زیرا ازت سبب افزایش رشد رویشی می‌شود، در صورتی که در سال‌های کم محصول گیاه را باید به سمت تولید زایشی سوق داد.

اگر بخواهیم این محتوا را خلاصه کنیم باید بگوییم که سال آوری مشکلی است که می‌تواند برای همه باغ‌های میوه رخ دهد مگر این که آن را با مراقبت درست یعنی هرس کردن، تنک کردن و استفاده از کود مناسب مانند کود فروت ست کنترل کنید. ماه کشت با ارائه کودهای با کیفیت می‌تواند همراه خوبی برای شما در این مسیر باشد.