کود روی برای تولید محصولات کشاورزی و بهبود عملکرد گیاه لازم است و در صورت عدم دسترسی گیاه به این عنصر روی در فصل رشد گیاه به پتانسیل عملکردی کامل خود نمی‌رسد. این عنصر ریز مغذی در فرایندهای مختلفی دخیل است از این رو کمبود روی در همه گیاهان مشکل ساز است و باید توسط روش‌های مانند استفاده از کود روی این حل شود.
نقش روی در گیاهان:
- در بسیاری از واکنش‌های آنزیمی به عنوان کاتالیزور عمل می‌کند و بر فعالیت آنزیم‌هایی مانند هیدروژناز تاثیر گذار است.
- در تولید هورمون‌های مانند اکسین دخیل است.
- برای سنتز پروتئین‌ها لازم است.
- باعث حفظ دیواره سلولی می‌شود.
کمبود روی در گیاهان:
عوامل متعددی بر دسترسی روی برای گیاه تاثیر گذار است. از جمله:
pH خاک: از مهم‌ترین عوامل موثر در دسترس قرار گرفتن روی pH خاک است. با افزایش pH خاک دسترسی روی کاهش می‌یابد.
دمای خاک: دمای پایین خاک موجب کمبود روی می‌شود زیرا هوای سرد کانی‌سازی و رشد ریشه را کاهش می‌دهد.
بافت خاک: خاک های درشت، شنی و پیپت‌ها با ذخایر کم روی و مواد آلی کم بیشتر در معرض کمبود روی قرار دارند.
سطوح فسفر و ازت: سطوح بالا فسفر و ازت در خاک موجب کاهش جذب روی می‌شود.
محصولات قبلی: محصولات کشت شده قبلی ممکن است خاک را از عنصر روی تهی کرده باشند.
گیاهان حساس به کمبود روی:
گیاهان را براساس میزان حساست به کمبود روی می‌توان در سه دسته حساست زیاد، حساسیت متوسط و حساسیت کم (تقریبا مقاوم) قرار داد.
| حساسیت زیاد | حساسیت متوسط | حساسیت کم |
| مرکبات | گوجه فرنگی | گندم |
| سیب | سیب زمینی | هویج |
| برنج | سویا | آفتابگردان |
| ذرت | یونجه | جو |
| پیاز | چغندرقند | نخود |
| لوبیا | کاهو | کلزا |
علائم کمبود روی در گیاهان:
- کاهش تعداد جوانه‌ها و شکوفا نشدن آن‌ها از مهم‌ترین نشانه‌های کمبود روی است.
- ریزش برگ‌های جوان را سبب می‌شود.
- میان‌گره‌ها کوتاه می‌شود.
- گل‌ها و میوه‌ها قبل از رسیدن می‌ریزند.
- لکه های روی برگ‌ها و در بین رگبرگ‌ها پدیدار می‌شود.
- پوست درختان شکننده می‌شود.
- برگ‌های کوچک می‌مانند.
- برگ‌ها موج‌دار می‌شوند.
درمان کمبود روی در گیاهان:
تنظیم خاک
کنترل میزان ازت و فسفر موجود در خاک
کنترل آبیاری
استفاده از کودهای روی
انواع کود روی:
کودهای حاوی روی بسته به عناصر تشکیل‌دهنده این کودها به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شوند. مانند:
کود تک عنصری روی:
این کود روی فقط از تک عنصر روی تشکیل شده است و غالبا به صورت محلول‌پاشی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
کود سولفات روی:
کود سولفات روی از روی و گوگرد تشکیل شده. این کود تاثیر مثبتی بر تولید پروتئین‌ها و مقاومت گیاهان به آفات و بیماری‌ها دارد.
کود اکسید روی:
این کود حلالیت پایینی در آب دارد به همین علت نسبت به سایر کودهای معرفی شده اثرگذاری کمتری دارد.
کودهای ریزمغذی:
کود ریز مغذی در بردارنده عناصر میکرو مانند روی، آهن، مس و… است. این کودها منبع خوبی برای تامین نیاز گیاهان به عناصر میکرو هستند.
فواید استفاده از کود روی:
- عملکرد گلدهی را افزایش می‌دهد.
- موجب تقویت میوه‌ها می‌شود.
- باعث افزایش تولید پروتئین‌ها می‌شود.
- رشد گیاه را بهبود می‌دهد.
نحوه و زمان مصرف کود روی:
کوددهی کود روی را می‌توان به روش‌های مختلفی مانند چالکود، نواری، با استفاده از سیستم آبیاری و محلول‌پاشی انجام داد. زمان مصرف کود روی در گیاهان مختلف، متفاوت است. مقدر و زمان مصرف کود روی به نیاز، نوع و مرحله رشد گیاه بستگی دارد.
در انتها لازم به ذکر این نکته است که بهترین کود روی به هدف، pH خاک، نوع گیاه، زمان مصرف، برند، کیفیت و عناصر تشکیل‌دهنده بستگی دارد. اما می‌توان گفت که کود روی تک عنصری را می‌توان بهترین کود این عنصر در نظر گرفت. اگر قصد خرید انواع کودها از جمله بهترین کود روی را دارید می‌توانید به سایت ماه کشت مراجعه کنید. این مجموعه با ارائه انواع کود از مطرح‌ترین برندها و با کیفیت‌‌های بالا شما را در مسیر کشاورزی پربازده و سالم همراهی می‌کند.
