پس از خرید پیاز زعفران و کاشت زعفران، موعد برداشت زعفران میرسد. برداشت هر محصولی، وقت گرفتن نتیجه تمام زحماتی است که کشاورز برای پرورش گیاه کشیده است. به دست آوردن نتیجه مطلوب و رضایت بخش تماما به مراحل قبلی وابسته است. در صورتی که تمام نکات لازم برای کاشت زعفران را رعایت کرده باشید و شرایط مورد نیاز فراهم شده باشد، مطمئن باشید که نتیجه عالی خواهید داشت و لبخند رضایت بر لبان شما خواهد نشست.
گلدهی زعفران
گلهای زعفران 1 تا 3 روز عمر میکنند بنابراین باید امکانات لازم و نیروی کارگری کافی را برای هر چه سریعتر کردن فرایند برداشت زعفران فراهم کنید.
یکی از نکاتی که با رعایت کردن آن میتوانید فرایند برداشت زعفران را راحتتر کنید این است که آبیاری را به صورت مقطعی و با فواصل زمانی چند روزه انجام دهید. به این صورت که اگر مزرعه شما بزرگ است در زمان آبیاری ابتدا یک بخش از مزرعه را آبیاری کنید سپس پس از چند روز بخش دیگر را آبیاری کنید. زیرا گلدهی زعفران کاملا تابع آبیاری اول است.
وقتی شما مزرعه را بخش به بخش آبیاری میکنید باعث میشوید که گلدهی کل مزرعه همزمان نشود و پس از گلدهی بخش اول و برداشت زعفران آن، بخش بعدی گل بدهد. این موضوع هم حجم فشار کاری را کاهش میدهد و هم آماده کردن نیروی کارگری را تسهیل میکند.
با طولانی شدن فرایند برداشت زعفران به علت نور خورشید، باد و سایر عوامل محیطی کیفیت و مرغوبیت زعفران کاهش مییابد.
زمان برداشت زعفران
زمان برداشت زعفران به منطقه شما بستگی دارد. در برخی مناطق این زمان از اوایل آبان ماه آغاز میشود و در مناطق دیگر مصادف با اوایل آذر ماه است. وقتی که گلهای بنفش رنگ نمایان میشوند و مزرعه شما با رنگ بنفش تلفیق میشود، به این معنی است که زمان برداشت زعفران و حصول نتیجه است.
تعداد گلها در روزهای هفتم تا دهم به حداکثر تعداد خود میرسند بنابراین بسیار بهتر است که برداشت زعفران در نزدیکی این زمان انجام دهید.
برداشت زعفران نیز بسته به شرایط اقلیمی و منطقه ممکن است تا 3 هفته طول بکشد.
اولین نشانه گلدهی زعفران و نزدیک شدن به زمان برداشت آن، پدیدار شدن جوانهها و یا همان تیچها است که از سطح خاک خارج شدهاند.
یه مشاور با تجربه، تو رو ۱۰ سال جلو میندازه!
نحوه برداشت زعفران
بعد از چیدن گلهای زعفران، کلالهها باید به سرعت از گلها جدا شوند تا گردهها به کلالهها نچسبند.
بهترین زمان برداشت زعفران هنگامی است که گلها غنچه و به صورت نیمه باز هستند. و باید چیدن گلها از اول سبح شروع شود. این کار کیفیت زعفران را حفظ میکند.
روشهای برداشت زعفران
برداشت زعفران به صورت سنتی
در این روش همه کارها به عهده نیروی کارگری است و برداشت زعفران کاملا توسط کارگران انجام میشود. تعداد کارگران در هر سال متغییر است. برای مثال در سال اول که گلدهی مزرعه زعفران کم است حدودا برای هر هکتار ۵ یا ۶ نفر کافی است اما در سال دوم این تعداد به 10 نفر و در سالهای بعدی به 15 نفر میرسد. دستمزد کارگران مزرعه زعفران هنگام برداشت زعفران به صورت کیلوگرم گل حساب میشود.
برداشت زعفران با دستگاه گلچین
میتوان برداشت زعفران را به صورت مکانیزه انجام داد. برای این کار میتوان از ماشینهای گل چین که مدلهای مختلفی نظیر کالسکهای، اسپانیایی و کولهای دارند، استفاده کرد.
البته کاربرد و کارایی این روش کاملا مشخص نیست و به طور متداول و معمول از روش اول که روش سنتی و دستی استفاده میشود.
جدا کردن کلاله از گل
جدا کردن کلالهها باید در محیطی بهداشتی صورت بگیرد و برای این کار باید سرعت بالایی به خرج داد. این مرحله حساسیت خاص خود را دارد زیرا تعیین کننده نوع زعفران است. به عنوان مثال برای تولید زعفران سرگل باید بخش پوشال از زعفران حذف شود اما برای تولید زعفران دختر پیچ نیازی به جدا کردن پوشال نیست.
خشک کردن زعفران
خشک کردن زعفران را نیز میتوان به دو صورت دستی و مکانیزه انجام داد:
روش دستی
در این روش بعد از جدا کردن کلالهها از گلها، آنها را بر روی یک جعبه که کفه آن پارچه توری است پهن میکنیم و با یک نئوپان آنها را فشار میدهیم تا تخت شوند. سپس بر روی قفسهها قرار میدهیم و دمای اتاق را به 60 تا 65 درجه سانتیگراد میرسانیم. بعد از گذشت چند ساعت تا یک رو زعفرانها خشک میشوند. این روش کیفیت زعفران را تا حدودی کاهش میدهد. و از لحاظ ظاهری بازار پسندی کمتری دارد. زیرا پیچ و تاپ ایجاد شده بر روی کلالهها باز نمیشوند و رنگ زعفران تیره میشود.
روش مکانیزه
در این روش از دستگاه خشک کن زعفران استفاده میشود. این روش، روشی بسیار ساده است که فقط کافی است کلالهها درون دستگاه قرار داده شوند. دستگاه به مدت 20 دقیقه زعفرانها را کاملا خشک میکند. این روش مزایایی زیادی از جمله حفظ کیفیت و رنگ روشن زعفران، اتویی شدن و سرعت بالا را دارا میباشد.
به طور کلی برداشت مطلوب از زعفران به عوامل متعددی از جمله خرید پیاز زعفران با کیفیت، کاشت زعفران به صورت اصولی و مدرن، مدیریت مزرعه، کود دهی اصولی، آبیاری صحیح و به موقع بستگی دارد. پس با رعایت این موارد میتوانید، سود خوبی از مزرعه خود به دست بیاورید.